- Ειλείθυια
- I
Θεότητα που την επικαλούνταν ως προστάτιδα του τοκετού και τη συσχέτιζαν άλλοτε με την Ήρα και άλλοτε με την Άρτεμη. Στην Ιλιάδα, η Ε. είναι προσωποποίηση των ωδίνων του τοκετού, κόρη της Ήρας, η οποία τις αποστέλλει ή τις εμποδίζει. Οι αρχαιότεροι τόποι λατρείας της θεάς ήταν η Κρήτη και η Δήλος.IIΑρχαία πόλη της Άνω Αιγύπτου, που ήταν χτισμένη στην ανατολική όχθη του Νείλου, και οφείλει την ονομασία της αυτή στους Έλληνες. Η πόλη, που αρχικά ονομαζόταν Νεκχαβίτ, αποτελούσε έδρα των ανεξάρτητων ηγεμόνων της Άνω Αιγύπτου και σημαντικό εμπορικό κέντρο. Οι κάτοικοί της λάτρευαν ως πολιούχο θεά τη Νεκχβεγέτ, που συμβόλιζε τη δύναμη της γέννησης και ταυτιζόταν γι’ αυτό από τους Έλληνες με την Ε. Τα ερείπια της πόλης, που ανέσκαψε ο Γκίμπελ το 1897, περιβάλλονται από τεράστιο πλίνθινο τείχος, στην ανατολική πλευρά του οποίου βρίσκονται οι ναοί του Ραμσή Β’ και του Αμένοφη Γ’.IIIΈνα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια της Κρήτης, αφιερωμένο στη θεά των τοκετών Ε. Βρίσκεται στην Αμνισό, περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου. Τα ευρήματα μαρτυρούν συνεχή χρήση του σπηλαίου από τη νεολιθική μέχρι και την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο. Συστηματική ήταν η χρήση του κυρίως κατά τη νεολιθική, μινωική και ρωμαϊκή περίοδο. Επίσης, εντοπίστηκαν ίχνη λατρείας των παλαιοχριστιανικών χρόνων (5ος αι.). Το σπήλαιο, που έχει έκταση 1.400 τ.μ., μέγιστο μήκος 66 μ. και μέγιστο πλάτος περίπου 20 μ., είναι καταστόλιστο με σταλαγμίτες και σταλακτίτες, οι οποίοι ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζουν και ασφαλώς θα είχαν αποκτήσει υπερφυσική σημασία για τους πιστούς της μινωικής εποχής.
Το σπήλαιο της θεάς Ειλείθυιας, κοντά στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το σπήλαιο αυτό ήταν τόπος λατρείας της θεάς, που προστάτευε τους τοκετούς.
* * *Εἰλείθυια και Εἰλήθυια και Ἱλείθυια, η (Α)θεότητα, προστάτιδα τού τοκετού.
Dictionary of Greek. 2013.